Παιδί και ασφάλεια στο διαδίκτυο

Πώς να προστατεύετε τα παιδιά σας από τους «διαδικτυακούς κυνηγούς»

Ένα από τα πιο νοσηρά φαινόμενα που αφορούν στο διαδίκτυο είναι η έκθεση των ανηλίκων σε σοβαρούς κινδύνους, προερχόμενους από ποικίλες πλευρές. Γι’ αυτό, ιδίως τα τελευταία χρόνια καταβάλλεται έντονη προσπάθεια από τη δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος και άλλους αρμόδιους φορείς, ώστε τα παιδιά να εκπαιδεύονται όσο δυνατόν πιο έγκαιρα στην ασφαλή χρήση του ίντερνετ. Όμως παρόλην την ενεργοποίηση, δεν πρόκειται για εύκολη υπόθεση, διότι το διαδίκτυο έχει μετατραπεί σε άγρια ζούγκλα, όπου τα παιδιά συχνά καθίστανται θύματα εκμετάλλευσης διάφορων επιτηδείων, οι οποίοι είναι γνωστοί και ως «διαδικτυακοί θηρευτές» (= κυνηγοί).

Πρόκειται για άτομα που παρενοχλούν ή -και- καταφέρνουν να εκμεταλλεύονται χρήστες του κυβερνοχώρου, ιδίως ανηλίκους, με σεξουαλική και οικονομική σκοπιμότητα. Συνήθως χρησιμοποιούν “chatrooms” ή “instant messaging”, για να προσεγγίζουν τα υποψήφια «θηράματά» τους.

Καθώς από πλευράς σας είναι αδύνατος ο διαρκής έλεγχος και ακατάλληλη από παιδαγωγική άποψη η προσωπική παρακολούθηση της διαδικτυακής δραστηριότητας των παιδιών σας, οφείλετε να επιχειρήσετε, μέσω μεθοδικών ενεργειών, να επιτευχθούν, κατά το δυνατόν, η ασφαλέστερη δυνατή περιήγησή τους στο διαδίκτυο και η αποτελεσματικότερη προστασία τους από διαδικτυακούς θηρευτές.

Σ’ αυτό το σύντομο άρθρο, παρατίθενται, λοιπόν, μερικοί τρόποι περιορισμού τόσο του διαδικτυακού “bullying” όσο και των ηλεκτρονικών εγκλημάτων σεξουαλικού και οικονομικού χαρακτήρα.

Να είστε πάντα ενημερωμένοι και διαθέσιμοι όσον αφορά διαδικτυακές απορίες

Το πιο σημαντικό από όλα είναι να ενημερώνετε τα παιδιά σας σχετικά με τη σημασία των αρχών προστασίας «του απορρήτου» και των «ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων». Επιβάλλεται να γνωρίζουν οι νέοι ότι προσωπικά στοιχεία, όπως το όνομα, οι ταχυδρομικές διευθύνσεις της κατοικίας και του σχολείου, η ηλικία, η ημερομηνία των γενεθλίων, καθώς και αριθμός πιστωτικής/χρεωστικής κάρτας, είναι απαραίτητο να αποκρύπτονται, ιδιαίτερα από άγνωστους χρήστες του διαδικτύου.

Επιπλέον, συζητήστε με τα παιδιά σας σχετικά με τους κινδύνους που ελλοχεύουν κατά τη συμμετοχή τους σε ιδιωτικές συνομιλίες (“private messaging”). Εάν αυτά εισέρχονται σε «δωμάτια συνομιλίας» (“private chatrooms ”) και επικοινωνούν με άμεσα μηνύματα (“instant messaging”), παρακινήστε τα να μην αποδέχονται προσκλήσεις σε συζήτηση από άτομα που δεν αναγνωρίζουν. Προτρέψτε τα να «σερφάρουν» σε δημόσιες ιστοσελίδες και ιστοτόπους (“blogs”), ώστε ο συντονιστής ή ο διαχειριστής των συνομιλιών να εποπτεύει τις δημόσιες συνομιλίες, διασφαλίζοντας την ομαλή ροή της.

Δείτε εδώ την Πανευρωπαϊκή έρευνα EU Kids Online η οποία μας δείχνει τις τελευταίες εξελίξεις στις σχέσεις παιδιών και κινδύνων του διαδικτύου.

Ακόμα, συμβουλεύστε τα παιδιά σας να αγνοούν προσωπικά μηνύματα καθώς και μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από άγνωστους αποστολείς, να εφαρμόζουν τη δυνατότητα των υπηρεσιών ηλεκτρονικής αλληλογραφίας για απόρριψη ανεπιθύμητων μηνυμάτων (“spam”).

Μάθετε τα πάντα σχετικά με ιστοχώρους και Social Media

Αποτρέψτε τους νέους να χρησιμοποιούν ιστοτόπους, στους οποίους έχουν δημιουργήσει λογαριασμό, όπου προβαίνουν σε διάφορες δημοσιεύσεις, οι οποίες προβάλλονται δημόσια, δίχως οποιονδήποτε βαθμό απορρήτου. Το “Myspace”, πραγματικά έχει προσελκύσει ιδιαίτερα την προσοχή των διαδικτυακών «αρπακτικών», διότι είναι «ανοιχτός», επομένως κάθε είδος αναρτήσεων και πληροφοριών που δημοσιεύονται από κάποιον χρήστη, πιθανό να χρησιμοποιηθούν εναντίον του. Είναι σημαντικό να ενημερωθείτε σχετικά με τα Social Media, όπως το Facebook, Instagram κ.ά., ώστε να μπορέσετε να τα διδάξετε να ξεχωρίζουν τους κυνηγούς και τις ψεύτικες σελίδες.

Εκτός αυτών, παροτρύνετέ τους να μη γνωστοποιούν τις προσωπικές τους διευθύνσεις “e-mail” ούτε σε αγνώστους ούτε κατά την εγγραφή τους (“logging”) σε ιστοτόπους όπου προκηρύσσονται διαγωνισμοί και σε άλλους με -φαινομενικά- ακαδημαϊκό χαρακτήρα. Αν και ορισμένοι από αυτούς τους ιστοτόπους αποδεικνύονται ακίνδυνοι, οι διαδικτυακοί «κυνηγοί» επιδιώκουν την προσβασιμότητα σε αυτούς μέσω διάφορων μεθόδων διαδικτυακής «πειρατείας» (“hacking”). Πιο απλά, μέσω προγραμμάτων ανίχνευσης συλλέγουν διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από το διαδίκτυο, από τις οποίες υποκλέπτουν στοιχεία χρήσιμα για την επίτευξη των παράνομων στόχων τους.
Επιπρόσθετα, θα ωφελούσε να τοποθετείτε τον υπολογιστή σας σε κοινόχρηστους χώρους της κατοικίας σας -έξω από το παιδικό δωμάτιο-, όπου μπορείτε να εποπτεύετε πιο εύκολα τη διαδικτυακή δραστηριότητα των παιδιών σας.

Τι να προσέξετε όταν βρίσκονται εκτός σπιτιού

Τέλος, προσέχετε ιδιαίτερα τις καθιερωμένες συναντήσεις “on-line” φίλων εκτός διαδικτύου. Οι κίνδυνοι που παραμονεύουν σε τέτοιες περιστάσεις είναι εφικτό να περιοριστούν, εάν κερδίσετε, με τον καιρό, την εμπιστοσύνη των παιδιών σας, ώστε, από τη μία, να σας ενημερώνουν με τη θέλησή τους για προγραμματισμένες «ζωντανές» συναντήσεις και, από την άλλη, να αποδέχονται ακόμα και δική σας πιθανή αυτοπρόσωπη παρουσία σε αυτές. Η πιθανότητα να αποκρύπτουν σχετικές πληροφορίες από εσάς, περιορίζεται μέσω της καλλιέργειας εμπιστοσύνης μεταξύ σας.

Σίγουρα, όσα αναφέρθηκαν παραπάνω συντελούν στην αντιμετώπιση της ηλεκτρονικής αποπλάνησης ή -και- εξαπάτησης ανηλίκων. Ωστόσο, πιο αποτελεσματικά από όλα τα παραπάνω, είναι η κατανόηση της ιδιαίτερης ψυχοσύνθεσης των παιδιών και των εφήβων, η σχετική εξοικείωση με τις σύγχρονες συνθήκες στις οποίες αναπτύσσονται, η ενασχόληση μαζί τους και η ποικίλη εκδήλωση της γονικής αγάπης προς αυτά. Η ειλικρίνεια και η αμεσότητα στην επικοινωνία μεταξύ σας είναι σημαντικές, ώστε να βεβαιωθείτε ότι δεν κρύβουν αυτές τις πληροφορίες από εσάς.

Διαβάστε επίσης: Πώς να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να διαχειρίζονται το θυμό τους;